نگاه به قرآن به عنوان کلام متکلمی علیم و حکیم لازم می‌دارد قدر این کتاب گران‌قدر از غیر آن بیشتر ارج نهاده شود. در راستای چنین رویکردی توجه به ادبیات ویژه قرآن به عنوان یک ادبیات تأسیسی مورد نظر قرار می‌گیرد تا قواعد مخصوص به آن به صورت مستقل و با در نظر گرفتن خطابات خود قرآن استخراج شود. فهمی که با غرض متکلم علیمِ حکیم متناسب باشد، مسلماً از فهمی که با غرض متکلم انسانی است، متفاوت و متمایز می‌باشد. از آن جایی که غرض متکلم در هر کلامی اصل است، لازم است با شیوه‌هایی از تدبر ابتدا غرض کلی کلام فهم شود، سپس با توجه به آن معنای کلام‌های قرآن بررسی گردد. کتاب آشنایی با شیوه‌های تدبر ادبی در قرآن برآمده از چنین دیدگاهی است. در جلد اول این کتاب سعی می‌شود نحوه توجه به کلام و ارکان و اجزای معنای آن برای تدبر در قرآن مورد نظر قرار گیرد.