یکی از مهم ترین مباحث تدبر در هستی، بررسی مباحث مربوط به تدبیر ربوبی در خلقت انسان و سایر مخلوقات و غایتی که برای این خلقت در نظر گرفته شده است، می باشد. در این بررسی دانستن مباحثی چون عرش و تدبیر، نظام اختیار در انسان به عنوان تکوین انحصاری در هستی و مسأله بعث و برانگیختن به عنوان غایت خلقت هستی و انسان ضروری است. رهاورد چنین مطالعه ای توجه به امکانات هدایتی و نصرت دائمی است که خداوند در این سیر برای نوع انسان قرار داده است.